Przedawnienie roszczeń z umowy ubezpieczenia OC – ile trwa?

29 marca 2022

Zostałeś poszkodowany w wypadku lub kolizji? Jeśli tak, to możesz dochodzić odszkodowania z ubezpieczenia OC sprawcy. Nie musisz zgłaszać szkody od razu po tym nieprzyjemnym zdarzeniu, jednak nie warto zwlekać z tym zbyt długo. Istnieje bowiem tzw. przedawnienie roszczeń z umowy ubezpieczenia, uniemożliwiające uzyskanie należnej rekompensaty.

Osoby, które ucierpiały w wypadku bądź kolizji zazwyczaj w niedługim czasie od zdarzenia zgłaszają się do towarzystwa ubezpieczeniowego sprawcy z roszczeniami odszkodowawczymi. Nie zawsze jest to jednak możliwe, chociażby ze względu na ciężki stan poszkodowanego. Podczas długiego powrotu do zdrowia nie zawsze ma się siły i możliwości, aby zadbać o swoje zadośćuczynienie, co jest zrozumiałe. Dobrze jest więc znać swoje prawa i wiedzieć, do kiedy zgłoszenie szkody będzie skuteczne i nie będzie wiązało się z odmową wypłaty.

Czym jest przedawnienie roszczeń?

Przedawnienie roszczeń to nic innego, jak określony termin, po którym ubieganie się o odszkodowanie z umowy ubezpieczenia będzie bezskuteczne. Ta instytucja prawna powstała między innymi dla zmotywowania osób poszkodowanych do dochodzenia swoich roszczeń oraz uregulowania ich tak, aby były one jak najbardziej skuteczne. Z drugiej strony termin przedawnienia jest również korzystny dla ubezpieczycieli, których zwalnia z odpowiedzialności za bardzo stare zdarzenia. Bierność osoby poszkodowanej sprawia, że po upływie określonego czasu wypłata rekompensaty jest już ze strony towarzystwa ubezpieczeniowego sprawcy dobrowolna. Nie ma co ukrywać, że taką dobrą wolę firmy ubezpieczeniowe wykazują niezwykle rzadko – częściej można spotkać się z odmową wypłaty.

Przedawnienie roszczeń z OC rządzi się swoimi prawami

Przedawnienie roszczeń dotyczy wszystkich rodzajów ubezpieczeń. Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, roszczenia wobec ubezpieczyciela przedawniają się po 3 latach, jednak nie dotyczy to polis OC. Dlaczego? W przypadku roszczeń poszkodowanego o odszkodowanie z ubezpieczenia OC sprawcy zastosowanie mają przepisy o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym lub wynikłą z niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania.

Co istotne, przepisy uzależniają termin przedawnienia roszczenia z umowy ubezpieczenia OC od tego, czy szkoda została wyrządzona na mieniu, czy na osobie. Wynika to między innymi z faktu, iż polski system prawny uznaje wyższość życia i zdrowia od uszczerbku na mieniu.

Przedawnienie OC – po ilu latach uzyskanie odszkodowania będzie niemożliwe?

Szczegółowe informacje o specyficznych terminach przedawnienia, wynikających z umowy ubezpieczenia OC kierowców, można znaleźć w art. 442 § 1 kodeksu cywilnego. I tak:

  • w przypadku szkód osobowych termin przedawnienia roszczeń upływa nie wcześniej niż po 3 latach od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i uzyskał informację, do którego towarzystwa ubezpieczeniowego powinien się zwrócić z roszczeniem. Oznacza to, że uzyskując informacje o sprawcy i jego ubezpieczycielu nawet kilkanaście lat po wypadku, można ubiegać się o wypłatę świadczenia. Jeśli szkoda osobowa jest wynikiem przestępstwa, okres, po którym roszczenie ulega przedawnieniu, wynosi 20 lat od dnia popełnienia zbrodni lub występku. Taka sytuacja ma miejsce wtedy, gdy np. w wypadku komunikacyjnym którykolwiek z uczestników poniesie śmierć.
  • roszczenie odszkodowawcze z tytułu szkody na mieniu ulega przedawnieniu po 3 latach od dnia, w którym zorientował się o szkodzie i poznał sprawcę (oraz jego towarzystwo ubezpieczeniowe), od którego może uzyskać rekompensatę. Szkoda na mieniu, jak np. uszkodzenie auta w wyniku stłuczki, nie jest jednak traktowana na równi z uszkodzeniem ciała w wypadku – po 10 latach od zdarzenia nie można dochodzić już odszkodowania, nawet jeśli dopiero po kilkunastu latach zostanie ustalony sprawca kolizji (np. sądownie).

Co ważne, nie tylko osoby pełnoletnie zostały uwzględnione w przepisach. Jeśli szkody na osobie doznał małoletni, on również ma prawo do ubiegania się o odszkodowanie. W tym przypadku przedawnienie roszczeń z umowy ubezpieczenia OC sprawcy mija po 2 latach od uzyskania pełnoletności. Umożliwia to samodzielne dochodzenie świadczenia po 18. urodzinach aż do ukończenia 20 roku życia. Chcąc uzyskać finansową rekompensatę wcześniej, osobę małoletnią przed towarzystwem ubezpieczeniowym sprawcy muszą reprezentować rodzice.

Bieg przedawnienia – to warto wiedzieć!

Choć wydawałoby się, że termin przedawnienia biegnie nieubłaganie, to są sytuacje, w których może dojść do jego przerwania. Co to oznacza dla poszkodowanego? Otóż oddalenie biegu przedawnienia sprawia, że jego naliczanie rozpoczyna się od nowa, a tym samym wydłuża się okres uprawniający do uzyskania należnych świadczeń odszkodowawczych. To bardzo ważne.

Co zatem przerywa bieg przedawnienia z ubezpieczenia OC? Wystarczy, że poszkodowany zgłosi szkodę do towarzystwa ubezpieczeniowego. Kolejne wstrzymanie biegu przedawnienia następuje w momencie otrzymania od ubezpieczyciela pierwszej odpowiedzi na roszczenie odszkodowawcze, niezależnie od tego, czy jest ona pozytywna, czy negatywna. Należy pamiętać, że każda kolejna wymiana pism z ubezpieczycielem nie wpływa już na bieg przedawnienia.

Jeśli dochodzenie roszczenia od zakładu ubezpieczeń jest problematyczne, nie trzeba obawiać się o zbliżający się okresu uprawniającego do walki o odszkodowanie podczas batalii sądowej. Mianowicie, kolejną czynnością wstrzymującą bieg przedawnienia jest rozpoczęcie mediacji lub postępowania sądowego.

Będąc poszkodowanym w wypadku lub kolizji, warto być świadomym istnienia pojęcia przedawnienia roszczeń z ubezpieczenia OC. Dzięki temu można uniknąć nieprzyjemnego rozczarowania,  gdy okaże się, że szkoda zgłoszona została za późno.