Jednym z przedmiotów, który można dać członkowi rodziny, jest samochód. Jego podarowanie powinno odbyć się zgodnie z przepisami i zgodnie z prawem. O czym należy pamiętać i co warto wiedzieć, gdy planuje się podarowanie samochodu członkowi rodziny?
Darowizna samochodu – najważniejsze informacje
Samochód może być przedmiotem darowizny tak samo jak każda inna ruchomość, pieniądze czy też prawa majątkowe. Trzeba jednak pamiętać, by dochować wszystkich niezbędnych procedur, które gwarantują, że darowizna jest zgodna z prawem, a jej dokumentacja odpowiada wymogom określonym w przepisach.
Umowa darowizny samochodu musi być sporządzona na piśmie. Nie musi być potwierdzona notarialnie. Nie ma takiego wymogu. Musi jednak koniecznie być w formie pisemnej. Druga kwestia to informacje, które muszą być na niej zawarte. Koniecznie w treści muszą się znaleźć dane obdarowanego oraz darczyńcy. Dane, które pozwolą te dwie osoby jednoznacznie zidentyfikować, w tym również podatkowo zidentyfikować.
Należy precyzyjnie opisać przedmiot darowizny. Nie wystarczy, w omawianym przypadku, marka i model samochodu, jego kolor, pojemność silnika czy dotychczasowy przebieg. Jedną z istotniejszych informacji w tym zakresie jest wartość tego pojazdu. To od wartości zależą, omówione za chwilę, kwestie podatkowe. Umowa musi być opatrzona datą jej zawarcia, a w treści musi się znaleźć data przekazania przedmiotu darowizny.
Darowizna samochodu – kwestie podatkowe
Bardzo ważną sprawą w przypadku darowizny jest jej zgłoszenie i prawidłowe opodatkowanie. Jeżeli sprawa nie zostanie dopilnowana, trzeba się liczyć z tym, że urząd skarbowy sam dojdzie do tego i zweryfikuje kwestie zgłoszenia darowizny oraz zapłacenia podatku. Jeżeli podatek nie zostanie zapłacony, trzeba mieć na uwadze, że urząd może nałożyć odpowiednią karę.
Darowiznę samochodu należy zgłosić w przeciągu sześciu miesięcy od momentu przekazania pojazdu obdarowanemu. Właśnie dlatego tak istotne jest wprowadzenie w umowie dwóch dat: daty jej sporządzenia oraz daty przekazania pojazdu. Data sporządzenia umowy nie musi być bowiem jednoznaczna z datą jego przekazania, a to data przekazania rozpoczyna bieg sześciu miesięcy, kiedy trzeba darowiznę samochodu zgłosić do urzędu skarbowego.
Rozliczenie podatku w rodzinie
Zasadniczo, darowizny są obciążone podatkiem od darowizn i spadków. Ustawodawca podzielił jednak obdarowanych i spadkobierców na kilka grup, które różnią się między sobą obciążeniem podatkowym właśnie z tytułu darowizn i spadków. Wśród tych grup, sama rodzina została podzielona na bliższą i dalszą, a to kto, do której grupy należy, uzależnia wysokość należnego podatku.
I tak, najbliższą rodzinę stanowią krewni, którzy zostali zaliczeni do pierwszej grupy podatkowej. Znajdują się tutaj:
- współmałżonek;
- zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki);
- wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie);
- rodzeństwo;
- pasierbowie;
- ojczym;
- macocha;
- zięć;
- synowa;
- teściowie.
W tej grupie, kwota wolna od podatku od darowizn i spadków to 9 637 zł. Jeżeli podarowany pojazd ma mniejszą wartość niż podana kwota, a obdarowany nie otrzymał od obdarowującego w ciągu pięciu lat żadnej innej darowizny, to wówczas nie ma obowiązku zapłacenia podatku od darowizn i spadków.
Jeżeli obdarowany w ciągu ostatnich pięciu lat otrzymał od brata 5000 zł darowizny, a następnie od rodziców samochód o wartości 5000 zł, to nadal nie występuje obowiązek podatkowy. Kwota 9637 złotych dotyczy bowiem każdej pary: obdarowujący – obdarowany. Jeżeli to brat wręczałby samochód o wartości 5000 zł, a wcześniej dał pieniądze, to wówczas suma darowizn przekroczyłaby kwotę wolną i podatek trzeba by było zapłacić.
Jakie są wartości podatku po przekroczeniu kwoty wolnej? Otóż, jeżeli przekroczenie kwoty wolnej jest mniejsze niż 10 278 zł, to podatek wynosi 3%. Jeżeli przekroczenie mieści się między 10 278 a 20 556 zł to podatek wynosi 308, 30 zł oraz 5% od samej nadwyżki (9 637 nadal nie jest opodatkowane). Jeżeli nadwyżka jest większa niż 20 556 zł to podatek wynosi 822,20 zł oraz 7% nadwyżki.
Druga grupa podatkowa to nieco dalsi krewni. Są tu:
- zstępni rodzeństwa;
- rodzeństwo rodziców;
- zstępni i małżonkowie pasierbów;
- małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków;
- małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych.
W tej grupie kwota wolna od podatku to 7 276 zł. Jeżeli darowizna przekracza tę wartość, to należy odprowadzić odpowiedni podatek, który tu również zależny jest od nadwyżki. Jeżeli nadwyżka ta nie przekracza 10 278 zł, to trzeba zapłacić 7% od samej nadwyżki. Nadwyżka pomiędzy 10 278 a 20 556 zł skutkuje kwotą 719,5zł oraz podatkiem w wysokości 9% od nadwyżki. Jeżeli jest ona ponad 20 556 zł, należy zapłacić 1644,5 zł oraz 12% podatku. Trzecia grupa podatkowa to osoby, które nie są spokrewnione, więc są poza zakresem zainteresowania niniejszego artykułu.
Darowizna części pojazdu
Niekiedy zdarza się tak, że darowany jest jedynie fragment pojazdu. Takie zabiegi są stosowane najczęściej po to, by młodemu kierowcy już „biegł staż” w ubezpieczeniu. Jako współwłaściciel figuruje w rejestrach i zawarta przez niego w przyszłości samodzielna umowa nie będzie jego pierwszą, co przełoży się właśnie na zniżki w składce ubezpieczeniowej. Drugi powód takiego działania to „wręczenie” części pojazdu osobie, która już ma wypracowane wysokie zniżki, tylko po to, by móc z nich skorzystać.
W takiej sytuacji, w umowie darowizny należy zaznaczyć, jaka część samochodu jest wręczana (50%, 25%, czy 10%) i jaka jest to wartość nominalna. Jeżeli samochód wart jest na przykład 20 000 zł, a rodzina chce uniknąć podatku od darowizny, to może podarować 25% pojazdu, co stanowi równowartość 5000 zł. Gdyby podarowano 50% lub więcej, wówczas wartość byłaby równa 10 000 lub więcej, a to wiązałoby się z koniecznością zapłacenia podatku.
Umowę darowizny trzeba zgłosić obowiązkowo w wydziale komunikacji. Pojazd powinien zostać też przerejestrowany lub należy dopisać nowego współwłaściciela w przypadku darowizny części pojazdu. Trzeba też zgłosić to do ubezpieczyciela. Obowiązek ten spoczywa zarówno na obdarowanym jak i obdarowującym. Kwestie darowizny nie są bardzo skomplikowane wymagają jedynie dopilnowania kilku istotnych kwestii, które ważne są z punktu widzenia rozliczeń i podatków – pozwalają po prostu uniknąć niepotrzebnych kłopotów.
